Выдавецкі дом «Звязда»

“Хутка апускаецца змрок. Велізарны вогненны шар коціцца за гарызонт, забіраючы з сабой пякучую спякоту. Адзінокімі свечкамі запаліліся ліхтары на слупах, засвяціліся лямпачкі ў вокнах дамоў. Усё рыхтуецца да сну: і сонца, і далёкі лес, і луг, і рака, і людзі. Вакол незвычайная цішыня, якая парушаецца толькі ціўканнем птушак і стракатаннем конікаў. У адкрытага акна сядзіць пажылая жанчына. Адклаўшы ў бок вязанне, яна задуменна глядзіць удалячынь... Лілія Якаўлеўна любіць назіраць закат дня. Якім быў дзень? Прынёс ён радасць ці смутак? Такія думкі не прыходзяць раніцай. Раніца для надзей і планаў. Дзень праносіцца ў клопатах. Калі ж сонца заходзіць за гарызонт, падводзяць вынікі. Гэта час разважанняў пра жыццё, час успамінаў ... Ідуць гады, шмат прайшло іх, але не могуць яны сцерці з памяці таго, што перажыта. А перажыта шмат…” – гэта радкі з творчай работы адной з пераможцаў адкрытага дыстанцыйнага культурна-інфармацыйнага марафону “Культ-пра-Свет”, вучаніцы 10 класа Семукацкага навучальна- педагагічнага комплексу дзіцячы сад – сярэдняя школа Ангеліны ГІРЫНАЙ.

…Калісьці Адам Міцкевіч прыйшоў да Гётэ (які займаў высокую пасаду), яны размаўлялі 3 гадзіны, хоць звычайна ў вядомага тады нямецкага пісьменніка гэта займала максімум паўгадзіны. Пасля Міцкевіч напісаў «Свіцязянку». У аснове паэмы, што ўвяла яго ў сусветную літаратуру, быў народны сюжэт…

У Віцебскай абласной бібліятэцы імя У. І. Леніна адбылася міжнародная навукова-практычная канферэнцыя, прысвечаная 385-годдзю выхаду ў свет «Буквара» Спірыдона Собаля. Больш за 50 навукоўцаў, музейных работнікаў, даследчыкаў з Беларусі, Латвіі і Расіі прынялі ў ёй удзел. Разам з бібліятэкай у якасці арганізатараў канферэнцыі выступілі Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт імя П. М. Машэрава і абласны краязнаўчы музей. Па выніках навуковай сустрэчы плануецца выданне другога тома краязнаўчага штогодніка «Віцебскі край», які быў заснаваны сёлета.

«Звязда» працягвае друкаваць матэрыялы ў падтрымку адкрыцця музея «Вайна пад стрэхамі», прысвечанага Алесю Адамовічу і яго творчасці, у пасёлку Глуша Бабруйскага раёна.

Нобелеўская лаўрэатка матэрыяльна падтрымала ідэю аб стварэнні музея.

Сусветна вядомая пісьменніца рэдка бывае дома. Цяпер яна зноў працягвае свой тур па замежных краінах. Але перад сваёй паездкай у Германію Святлана Алексіевіч не адмовіла карэспандэнту «Звязды» пагутарыць на тэму стварэння музея. А заадно падзялілася сваімі ўспамінамі пра Алеся Адамовіча.

Год культуры ў Мастах адзначаюць цікавымі выставамі з удзелам не толькі мясцовых майстроў, але і гасцей з іншых рэгіёнаў Беларусі і замежжа. Напрыклад, літоўская майстрыха Алдона ЛЕБУВЕНЕ са сваімі калегамі па рамесніцтву, гродзенцамі Таццянай і Ігарам ПЯРВУХІНЫМІ, пазнаёмілася летась на «Славянскім базары» ў Віцебску, а сёлета з сумеснай выставай «Творчасць без межаў» яны прыехалі ў Масты. На ёй былі прадстаўлены жаночыя ўпрыгажэнні з натуральнай скуры і камянёў, сукенкі і кардыганы, звязаныя пруткамі і шыдэлкам, і іншыя вырабы.

Кіраўнік Інстытута мовазнаўства — аб справаводстве па-беларуску, сучасным варыянце «трасянкі» і пераемнасці з часоў ВКЛ.

У сферы даследаванняў беларускай мовы не так даўно адбылася знакавая падзея. У складзе Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры адноўлены Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа, які пэўны час быў аб'яднаны ў адным філіяле з Інстытутам літаратуры імя Янкі Купалы. Яго дырэктарам прызначаны Ігар КАПЫЛОЎ (добра вядомы чытачам «Звязды» па рубрыцы «Родныя тапонімы», а таксама як эксперт у многіх пытаннях, датычных лінгвістыкі). Мы сустрэліся з ім, каб першымі распытаць пра далейшыя планы развіцця інстытута і паразважаць пра сучасны стан беларускай мовы.

У кнізе «Бітва ля Нарачы. 1916» сабраны ўнікальныя дакументы і архіўныя фотаздымкі, якія публікуюцца ўпершыню.

У гэтыя дні шырока адзначылі 100-годдзе з пачатку адной з самых кровапралітных бітваў Першай сусветнай вайны — Нарачанскай аперацыі. Шэраг мерапрыемстваў адбыліся ў Мінску, Мядзельскім і Пастаўскім раёнах. Трагічныя падзеі стагадовай даўніны згадвалі падчас гістарычных чытанняў, «круглых сталоў», тэматычных экскурсій. Сапраўдным падарункам для тых, хто займаецца тэмай Першай сусветнай вайны, а таксама сімвалічным помнікам усім тым, хто загінуў ля Нарачы тады, стаў і выхад кнігі «Бітва ля Нарачы. 1916».

Яна мела тры вялікія мары: даляцець да зорак «і самой паглядзець як там што на самай справе», вылечыць усіх анкалагічных хворых, напісаць багата кніжак. Яна любіла мора і палёты на самалётах. Была добрай лекаркай, таленавітай дыктаркай, адоранай паэткай і аўтаркай песень, перакладчыцай. Уважлівай жонкай і клапатлівай маці, бабуляй. А яшчэ — вялікай пакутніцай і шчырай верніцай...

Аляксандр Баханькоў — чалавек у многім адметны. Па-першае, ён добра ведае ажно шэсць моў: беларускую, рускую, англійскую, літоўскую, польскую, балгарскую. Па-другое, з'яўляецца прафесійным фізікам і ўсё жыццё працаваў у гэтай сферы. Па-трэцяе (і гэта ўражвае нас найбольш), са сваіх маладых гадоў ён займаецца калекцыянаваннем рэцэптаў страў з бульбы. Сёння мае ўжо некалькі ўласных «бульбяных» зборнікаў і на гэтым спыняцца не збіраецца. Ён марыць выдаць усе магчымыя рэцэпты прыгатавання гэтага прадукту.

346 гадоў таму бацька напісаў сыну ліст, тэкст якога актуальны і ў век інтэрнэту. Аказваецца, і тады дарослыя дзеці прасілі бацькоў дапамагчы грашыма. Апошнія, проста як цяпер, маглі і «адправіць далёка». Маўляў, сам зарабляй...

Унікальны дакумент знаходзіцца сярод захаваных актавых кніг полацкага магістрата ў Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі. Яго адшукаў і пераклаў з польскай мовы старшы навуковы супрацоўнік навукова-тэхналагічнага парка БНТУ «Палітэхнік» Максім Макараў.

Навуковец прадставіў чытачам «Звязды» магчымасць першымі прачытаць ліст. Але спачатку пра тых, хто пісаў і каму...

Спачатку адмовіў...