Выдавецкі дом «Звязда»

У Свята-Елiсееўскiм Лаўрышаўскiм мужчынскiм манастыры падчас археалагiчных даследаванняў знойдзены два невядомыя раней саркафагi. 

Мяркуецца, што ў iх былi пахаваны асобы, якiя маюць высокае значэнне для манастыра i якія маглi пакiнуць след у гiсторыi краiны. Цяпер праводзiцца экспертыза з мэтай атрымання больш дакладных звестак.

Шчаслівым можа быць лёс не толькі чалавека, але і цэлай краіны, горада, нават самай маленькай вёсачкі. Калі пэўная мясціна сустракаецца з вялікім талентам, геніем чалавека, то можа быць жывой і праслаўленай у вечнасці. Думаецца, менавіта такое шчасце меў і сёння мае невялічкі фальварак Ракуцёўшчына, што на Маладзечаншчыне, бо тут 105 гадоў таму прабавіў лета тады зусім малады паэт, а сёння – наш нацыянальны класік Максім Багдановіч.

Гэты невялікі каталіцкі храм у Брамнай вежы замка быў заснаваны і асвячоны ў канцы XVІ стагоддзя Мікалаем Хрыстафорам Радзівілам Сіроткам у гонар яго нябеснага заступніка. І вось сёлета, праз 400 гадоў пасля смерці Радзівіла Сіроткі, адрэстаўраваная капліца зноў адчыніла дзверы для вернікаў. Сімвалічна, што ўрачыстасць адбылася 25 ліпеня, у дзень св. Хрыстафора.

Прах мецэнаткі Магдалены Радзівіл можа быць перанесены са швейцарскага Фрыбура ў Мінск.

Пра такую задумку падчас нядаўняга візіта ў Беларусь расказалі князі Мацей і Мікалай Радзівілы.

Ён не мае аналагаў на постсавецкай прасторы. І самім фактам з'яўлення звяртае да тых часоў, калі ў галіне заканатворчай думкі нашы продкі былі «наперадзе планеты ўсёй». Кодэкс аб культуры, пра які некалькі апошніх гадоў вялася гаворка, закліканы ўпарадкаваць заканадаўства ў сферы культуры. Гэта ўжо рэальнасць: дакумент быў прыняты Палатай прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі, затым зацверджаны Саветам Рэспублікі Нацыянальнага сходу, а цяпер падпісаны Прэзідэнтам краіны Аляксандрам Лукашэнкам.

Ці лёгка выдаць і прадаць кнігу на беларускай мове? Ці паспела ў нас сфарміравацца пакаленне маладых аўтараў, пра якіх упэўнена можна сказаць, што яны трымаюць руку на пульсе сучаснасці і што іх чытаюць? І калі пакуль не, што варта зрабіць для таго, каб яны з'явіліся? На гэтыя і іншыя пытанні падчас тыдня роднай мовы разам шукалі адказы ўдзельнікі круглага стала «Кнігавыданне па-беларуску. Актуальнае, няпростае, запатрабаванае?» Ён праходзіў у прэс-цэнтры Дома прэсы па ініцыятыве Выдавецкага дома «Звязда». Яго ўдзельнікамі сталі дырэктар — галоўны рэдактар «Звязды» Павел Сухарукаў, дырэктар выдавецтва «Беларусь» Сяргей Пешын, загадчык аддзела беларускай літаратуры «Цэнтральнай» кнігарні Алена Холад, загадчык рэдакцыі літаратуры, мастацтва і культуралогіі выдавецтва «Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі» Вольга Давідовіч, дырэктар кнігарні «Акадэмкніга» Вольга Глухоўская.

Заўтра ў харвацкай сталіцы пачынаецца міжнародны фестываль дакументальнага кіно ZаgrеbDох, у асноўны конкурс якога адабраны і фільм беларускага дакументаліста Андрэя Куцілы Summа. Не так даўно карціна пра сяброўства польскага мастака Анджэя Струмілы і маладой мінчанкі Марыі прагрымела як уладальніца галоўнага прыза ў катэгорыі сярэднеметражных фільмаў на найпрэстыжнейшым для неігравога кіно фестывалі ІDFА ў Амстэрдаме. Дакументальныя Каны аддалі ўзнагароду ў рукі рэжысёра, які беларускаму гледачу мае быць знаёмым таксама па стужках «Госці», «25», «Цар гары», нарэшце, унікальным фільме «Стрыптыз і вайна». Мы сустрэліся з Андрэем напярэдадні кінафестывалю ZаgrеbDох і папрасілі яго перакласці трохі мовы кіно на звычайныя словы.

12 лістапада пайшоў з жыцця геній нацыянальнага музычнага мастацтва Ігар Міхайлавіч Лучанок. Ён быў адзначаны многімі ўзнагародамі і званнямі народнага артыста СССР і Беларусі. Але ці не самае галоўнае, што вызначала гэтага ўнікальна адоранага чалавека, — ён быў па-сапраўднаму НАРОДНЫ КАМПАЗІТАР БЕЛАРУСІ.

...Гэта інтэрв'ю адбылося больш як 20 гадоў таму назад, у кастрычніку 1996 года. Эпоха велізарных змен і ўзрушэнняў, час станаўлення маладой суверэннай Беларусі. Я працавала карэспандэнтам аддзела культуры «Звязды». Акурат тады шырока абмяркоўваліся магчымыя варыянты Гімна Рэспублікі Беларусь, а Ігар Міхайлавіч Лучанок на той час ужо 15 гадоў узначальваў Саюз кампазітараў краіны. Падрыхтаванае да друку інтэрв'ю не было апублікавана: чыста тэхнічна не ўдалося ўзгадніць тэкст з суразмоўникам. Без аўтографа Маэстра змяшчаць матэрыял палічыла немагчымым. Жыццё газетчыка заўсёды напружанае, падзеі накатвалі адна за адной. Так атрымалася, што гэтае інтэрв'ю апынулася-згубілася сярод іншых матэрыялаў у творчым архіве-дасье.

Адыход Ігара Міхайлавіча Лучанка ўскалыхнуў успаміны пра тую даўнюю сустрэчу. Адшукала інтэрв'ю... З таго часу шмат вады сплыло. Аднак, прачытаўшы рукапіс, калега параіла яго апублікаваць — як адлюстраванне і эпохі, і пазіцыі творцы ў памежнай сітуацыі «на ростанях». Можна было б крыху падрэтушаваць матэрыял, але перадаю яго ў рэдакцыю без купюр, з нязначнымі скарачэннямі. Хай даруе Ігар Міхайлавіч «няўзгодненасць» публікацыі наўздагон яго памяці: геніяльнасць выказванняў кампазітара «завізавалі» Гісторыя і Вечнасць.

Сяргей Бандарэнка ўзяўся за справу два гады таму. За гэты час пабудаваны дзве вежы і часткова муры. Пры гэтым захоўваюцца ўсе прапорцыі, а сам макет з'яўляецца копіяй старажытнага замка, зменшанай у дзесяць разоў.

Алег Аляксеевіч ЖДАН заўсёды глыбока імпанаваў мне сваёй рэдкай працаздольнасцю, сваёй сціпласцю — і гэта на фоне несумненнага літаратурнага поспеху. А яшчэ сваім стылем — мову яго твораў маскоўскі крытык Ніна Пісарчык на партале Проза.ру назвала мовай гарманічнай, а пра напісанае ім за многія гады зазначыла: гэтая літаратура працягвае лепшыя традыцыі рускай класікі.