Выдавецкі дом «Звязда»

Учора адбыўся малебен на месцы будучых духоўна-адмiнiстрацыйнага комплексу Беларускай Праваслаўнай Царквы i храма ў гонар Уваскрасення славутага, на ўзвядзенне якога даў згоду Прэзiдэнт Аляксандр Лукашэнка. Гэта побач з сённяшнiм памяшканнем епархii, недалёка ад вулiцы Нямiга. Набажэнства справiў Мiтрапалiт Мiнскi i Заслаўскi Павел, Патрыяршы Экзарх усяе Беларусi. «Гэта будзе цэнтр нашай Царквы», — так ахарактарызаваў уладыка пачатак будаўнiцтва.

Паэт, чые радкi можа працытаваць бадай што кожны жыхар Беларусi; творца, з якiм атаясамлiваецца цэлая эпоха ў нашай лiтаратуры.

Два выдавецтвы — з Мінска і Масквы — стварылі ўнікальную дзіцячую кнігу «Звонкія фарбы слова», у працы над якой паўдзельнічалі самі дзеці — больш за сто вучняў Мінскай дзяржаўнай гімназіі-каледжа мастацтваў і Маскоўскай дзяржаўнай спецыялізаванай школы акварэлі Сяргея Андрыякі намалявалі ілюстрацыі да выдання.

«Звязда» ўжо звярталася да балючай тэмы адкрыцця музея выдатнага беларускага класіка Алеся Адамовіча на яго малой радзіме ў пасёлку Глуша Бабруйскага раёна (нумары ад 28.10.15, 6.01.16). Менавіта там прайшло ваеннае дзяцінства пісьменніка, якое потым стала лейтматывам яго твораў.

Як мы ўжо пісалі, будынак былой аптэкі знаходзіцца на балансе Бабруйскага райвыканкама, але грошай на яго рэканструкцыю ў бюджэце няма. Музей можа з'явіцца дзякуючы фінансавай падтрымцы неабыякавых людзей. Раённыя ўлады са свайго боку абяцаюць пасля рэканструкцыі будынка і напаўнення экспанатамі зрабіць яго філіялам раённага музея і ўвесці стаўку навуковага супрацоўніка. Засталося толькі скрануцца з месца і пачаць нешта рабіць. «Звязда» распачынае праект у падтрымку будучага музея. У яго рамках мы будзем інфармаваць чытачоў, што робіцца для таго, каб гэтая добрая і патрэбная і для беларусаў, і для ўсяго свету (бо творы Адамовіча сёння зноў актуальныя) задума ажыццявілася. Сімвалічна, што стартуе наш праект у дзень памяці Алеся Адамовіча. Так склалася, але нічога, кажуць, на гэтым свеце няма выпадковага. Сёння ў нас дадатковая нагода ўспомніць пра тое, якога маштабу была гэта асоба.

У вёсцы Новіны Бярэзінскага раёна пры ўдзеле многіх прадстаўнікоў раённых метадычных цэнтраў Міншчыны адбылося традыцыйнае дзеянне з маляўнічымі архаічнымі элементамі, якія ў наш час набываюць усё большую каштоўнасць.

Адказы на гэтае і іншыя пытанні ўсе зацікаўленыя атрымаюць, наведаўшы выставу ў Гродзенскім дзяржаўным музеі гісторыі рэлігіі, якая паказвае стараверскія абразы XІX — пачатку XX стагоддзя ў Беларусі.

Будынак былога завода. Фотастудыя, што цяпер размяшчаецца ў адным з памяшканняў. Белы кабінет імправізаванай сцэны. Гледачы, не зважаючы на спёку, гадзінамі назіраюць за падлеткамі-гангстарамі на Кунцаўшчыне, пакупніцамі ЦУМа і простымі хлопцамі з Рагачова...

Хочаце — верце, хочаце — не, але бортнікі мелі ўласную сістэму пісьма. Калі яна з'явілася і хто яе прыдумаў — невядома. Але праіснавала яна да нашага часу. Замест літар у бортным пісьме выкарыстоўваліся трохвугольнікі, рыскі, кружкі ды іншыя фігуры, якія здалёк нагадвалі прадметы, дрэвы і жывёл.

Каб пабачыць Нясвiжскi палац, не абавязкова ехаць у Нясвiж.

Кажуць: калi гара не iдзе да Магамета, то Магамет iдзе да гары. Кiруючыся гэтым жа прынцыпам, супрацоўнiкi Нацыянальнага гiсторыка-культурнага музея-запаведнiка «Нясвiж» распрацавалi перасоўную выстаўку «Нясвiжскi замак у часе i гiсторыi». Больш як тры дзясяткi фотаздымкаў з фондаў музея-запаведнiка расказваюць пра розныя моманты гiсторыi Нясвiжскага палаца i дынастыi Радзiвiлаў.

«...Камандарм доўга сядзеў над кнігай «Дзяцінства і маленства», чытаў, думаў. Затым схадзіў у спальню, прынёс вялікі блакнот, пазваніў, сказаў веставому: «Чарніла, калі ласка» — і паволі стаў пісаць, думаючы над кожнай фразай. Напісаў адно пісьмо, перачытаў, абдумаў, заклеіў у канверт.

Другое пісьмо напісаў, абдумаў, заклеіў. І трэцяе пісьмо напісаў, вельмі кароткае. Пісаў, спяшаючыся — заклеіў, не перачытваючы. У вагоне — цішыня. Моўчкі стаіць вартавы ля падножкі. Заціхлі ў калідоры ардынарац і праваднік.

Прыціх, здавалася, час. Пісьмы доўга ляжалі перад камандармам, у белых пакетах, з ненапісанымі адрасамі. Тады камандарм узяў вялікі пакет, усе тры пісьмы запячатаў у яго і на пакеце напісаў: «Ускрыць пасля маёй смерці». І будзённа падняўся, каб пайсці спаць: зняў у спальні гімнасцёрку, хадзіў мыцца перад сном, распранаўся, лёг, патушыў святло. І гадзіны тры-чатыры вагон знаходзіўся ў змроку і поўнай цішы. Гэта быў час трэціх пеўняў. Калі б праваднік зірнуў тады ў купэ камандарма, ён убачыў бы там — нечакана для сябе — у тым месцы, дзе павінна была быць галава камандарма, чырвоны агеньчык папяросы, — нечакана для сябе таму, што звычайна камандарм не курыў».