Артыкулы

Добрая вестка ў рэдакцыйнай пошце з Томска, ад вядомай кіраўніцы суполкі тамтэйшых беларусаў Любові Адаскевіч. Магчыма, нехта з актывістаў беларускага руху, прачытаўшы гэты тэкст, і сам выберацца на фэст у Томск. А там рэгіянальная грамадская арганізацыя “Нацыянальна-культурная аўтаномія беларусаў Томскай вобласці” 27-29 мая праводзіць Міжнародны фэст беларускай культуры “Радзiма мая — Беларусь”. Гэта адно з мерапрыемстваў у плыні значнага беларускага праекта, што фінансуецца за кошт гранта, выдзеленага Адміністрацыяй Томскай вобласці.

Дзякуючы тэлемосту бліжэй сталі гарады-пабрацімы Мінск і Новасібірск. Тэлемост паміж гарадамі-пабрацімамі прайшоў упершыню, і адбылося гэта, што сімвалічна, якраз напярэдадні 20-годдзя падпісання Пагаднення па стварэнні Саюзнай дзяржавы.

Герой Расіі Алег Навіцкі быў летась у ліку ганаровых гасцей на з’ездзе Федэральнай нацыянальна-культурнай аўтаноміі “Беларусы Расіі”. Ён і даў нам каштоўную “наводку” пра беларускія родавыя карані свайго “зорнага брата” Алега Арцем’ева.

Дзень яднання народаў Беларусі ды Расіі святкавалі ў Цюмені разам з курсантамі-беларусамі

Як вядома, беларусаў у Сібіры шмат: паводле перапісаў, у нашай вобласці з яе аўтаномнымі акругамі — больш за 50 000 нашых супляменнікаў. І многія памятаюць пра родавыя карані, падтрымліваюць стасункі з зямлёю продкаў. Урачыстасць да Дня яднання праходзіла ў канцэртнай зале Цюменьскага дзяржінстытута культуры, яе ладзілі абласныя грамадскія суполкі “Нацыянальна-культурнае таварыства “Аўтаномія Беларусь” (старшыня Марыя Піскун) і “Саюз — інтэграцыя брацкіх народаў” (кіраўнік Уладзімір Шугля). З віншавальнімі словамі да ўсіх звярнуліся першы намеснік старшыні абласной Думы Андрэй Арцюхоў, супрацоўнік абласнога Камітэта па справах нацыянальнасцяў Ігар Баброў, сустаршыня абласнога Таварыства рускай культуры Тамара Трунілава, намеснік Кіраўніка адміністрацыі горада Андрэй Галавус.

З актыўным удзелам самадзейных артыстаў з беларускай суполкі адзначалі ў Тальяці Дзень яднання народаў Беларусі ды Расіі

«...Камандарм доўга сядзеў над кнігай «Дзяцінства і маленства», чытаў, думаў. Затым схадзіў у спальню, прынёс вялікі блакнот, пазваніў, сказаў веставому: «Чарніла, калі ласка» — і паволі стаў пісаць, думаючы над кожнай фразай. Напісаў адно пісьмо, перачытаў, абдумаў, заклеіў у канверт.

Другое пісьмо напісаў, абдумаў, заклеіў. І трэцяе пісьмо напісаў, вельмі кароткае. Пісаў, спяшаючыся — заклеіў, не перачытваючы. У вагоне — цішыня. Моўчкі стаіць вартавы ля падножкі. Заціхлі ў калідоры ардынарац і праваднік.

Прыціх, здавалася, час. Пісьмы доўга ляжалі перад камандармам, у белых пакетах, з ненапісанымі адрасамі. Тады камандарм узяў вялікі пакет, усе тры пісьмы запячатаў у яго і на пакеце напісаў: «Ускрыць пасля маёй смерці». І будзённа падняўся, каб пайсці спаць: зняў у спальні гімнасцёрку, хадзіў мыцца перад сном, распранаўся, лёг, патушыў святло. І гадзіны тры-чатыры вагон знаходзіўся ў змроку і поўнай цішы. Гэта быў час трэціх пеўняў. Калі б праваднік зірнуў тады ў купэ камандарма, ён убачыў бы там — нечакана для сябе — у тым месцы, дзе павінна была быць галава камандарма, чырвоны агеньчык папяросы, — нечакана для сябе таму, што звычайна камандарм не курыў».

Кіраўнік Інстытута мовазнаўства — аб справаводстве па-беларуску, сучасным варыянце «трасянкі» і пераемнасці з часоў ВКЛ.

У сферы даследаванняў беларускай мовы не так даўно адбылася знакавая падзея. У складзе Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры адноўлены Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа, які пэўны час быў аб'яднаны ў адным філіяле з Інстытутам літаратуры імя Янкі Купалы. Яго дырэктарам прызначаны Ігар КАПЫЛОЎ (добра вядомы чытачам «Звязды» па рубрыцы «Родныя тапонімы», а таксама як эксперт у многіх пытаннях, датычных лінгвістыкі). Мы сустрэліся з ім, каб першымі распытаць пра далейшыя планы развіцця інстытута і паразважаць пра сучасны стан беларускай мовы.

У кнізе «Бітва ля Нарачы. 1916» сабраны ўнікальныя дакументы і архіўныя фотаздымкі, якія публікуюцца ўпершыню.

У гэтыя дні шырока адзначылі 100-годдзе з пачатку адной з самых кровапралітных бітваў Першай сусветнай вайны — Нарачанскай аперацыі. Шэраг мерапрыемстваў адбыліся ў Мінску, Мядзельскім і Пастаўскім раёнах. Трагічныя падзеі стагадовай даўніны згадвалі падчас гістарычных чытанняў, «круглых сталоў», тэматычных экскурсій. Сапраўдным падарункам для тых, хто займаецца тэмай Першай сусветнай вайны, а таксама сімвалічным помнікам усім тым, хто загінуў ля Нарачы тады, стаў і выхад кнігі «Бітва ля Нарачы. 1916».

Яна мела тры вялікія мары: даляцець да зорак «і самой паглядзець як там што на самай справе», вылечыць усіх анкалагічных хворых, напісаць багата кніжак. Яна любіла мора і палёты на самалётах. Была добрай лекаркай, таленавітай дыктаркай, адоранай паэткай і аўтаркай песень, перакладчыцай. Уважлівай жонкай і клапатлівай маці, бабуляй. А яшчэ — вялікай пакутніцай і шчырай верніцай...

Аляксандр Баханькоў — чалавек у многім адметны. Па-першае, ён добра ведае ажно шэсць моў: беларускую, рускую, англійскую, літоўскую, польскую, балгарскую. Па-другое, з'яўляецца прафесійным фізікам і ўсё жыццё працаваў у гэтай сферы. Па-трэцяе (і гэта ўражвае нас найбольш), са сваіх маладых гадоў ён займаецца калекцыянаваннем рэцэптаў страў з бульбы. Сёння мае ўжо некалькі ўласных «бульбяных» зборнікаў і на гэтым спыняцца не збіраецца. Ён марыць выдаць усе магчымыя рэцэпты прыгатавання гэтага прадукту.